Chúng ta hẳn còn nhớ hoặc đang và sẽ chứng kiến mình hoặc con cái mình có một giai đoạn say mê, tập trung và hứng thú như thế nào khi chơi các trò chơi mô phỏng hoạt động thường ngày của người lớn. Ví dụ như nấu cơm, sắp cơm, quét dọn, tắm rửa, mặc quần áo cho búp bê… với thuật ngữ hay dùng là “chơi đồ hàng”.
Phần lớn chúng ta – những người lớn – chỉ nhìn vào và nói là trẻ em thích bắt chước. Từ “bắt chước” thể hiện những gì người lớn nghĩ đối với các hoạt động này. Nó mang ý nghĩa đánh giá thấp trẻ em – chỉ bắt chước làm theo người lớn, những hoạt động như vậy chỉ là những trò chơi không có ý nghĩa gì với giáo dục, chỉ để làm chúng vui.
Trẻ em sinh ra trong các gia đình kinh tế càng khá giả thì gần như càng được cưng chiều và bị người lớn ngăn cản gần như toàn bộ tới sự tiếp cận của các bài tập thực hành cuộc sống thực tiễn. Người lớn nghĩ rằng, các hoạt động đó là vô bổ, chẳng có ý nghĩa gì với giáo dục. Con mình sinh ra là để làm việc khác, những ngành nghề cao sang, những công việc to tát.
Bạn có biết, các hoạt động học tập trong lĩnh vực Thực hành cuộc sống được thiết kế phù hợp theo văn hóa, nhịp độ phát triển tự nhiên và môi trường sống của trẻ nhằm giúp trẻ đạt được sự phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất và tinh thần.
Montessori Thực hành cuộc sống mang đến cho trẻ cơ hội phát triển kỹ năng toàn diện
Thực hành cuộc sống là một trong những lĩnh vực quan trọng của phương pháp giáo dục Montessori do tiến sỹ, bác sỹ, nhà giáo dục người Ý Maria Montessori nghiên cứu và phát triển. Ở lĩnh vực này, trẻ sẽ được làm quen và thực hành các hoạt động liên quan tới nhiều mặt của cuộc sống. Các hoạt động và bài học trong lĩnh vực thực hành cuộc sống giúp trẻ hình thành những thói quen tốt, tính tự lập, sự tập trung và tính kỷ luật trong công việc mình làm:
– Hoạt động chăm sóc bản thân:
Trong hoạt động chăm sóc bản thân, các bạn nhỏ sẽ được thực hành một số hoạt động như sau:
Các hoạt động tự phục vụ: đánh răng, chải tóc, tự treo quần áo, mũ , cài khuy áo, thắt nơ, thắt dây giày, khâu may đồ vật, xếp khăn ăn, tự cắt đồ ăn, nghiền, rắc, tự làm một số món ăn, tự dọn bàn ăn,…
Các hoạt động di chuyển đồ vật đóng, mở đồ vật; di chuyển đồ vật bằng tay, chuyển đồ vật bằng dụng cụ (như kẹp gắp, phễu, bọt biển, thìa,…)
– Hoạt động chăm sóc môi trường: tưới cây, trồng cây, chăm sóc cây, cắm hoa, lau dọn và vệ sinh các giáo cụ, vật dụng xung quanh môi trường (đánh bóng đồ vật, lau bụi giá kệ,…),…
– Bài học lịch sự và nhã nhặn dạy trẻ biết chào hỏi, biết cảm ơn và xin lỗi, biết tôn trọng bản thân, người khác và môi trường xung quanh, biết giao tiếp và tương tác một cách lịch sự với người lớn và bạn bè đồng trang lứa, tham gia vào các buổi tiệc trà để hình thành kĩ năng xã hội,…
Đối với trẻ nhỏ, những hoạt động đặc biệt này có ý nghĩa quan trọng và mang tính cá nhân cao, giúp trẻ phát triển bản thân và tinh luyện các kỹ năng đạt đến độ thuần thục. Thông qua sự tương tác với môi trường và hoạt động của đôi bàn tay, trẻ sẽ tự động tiếp thu và ghi nhớ các cách thức, phương pháp thực hiện những hoạt động cá nhân theo tiến trình khoa học và hiệu quả nhất. Trẻ được kích thích cảm nhận và thu nhận những điều hay lẽ phải về văn hóa, lối sống và hoạt động của con người trong môi trường.
Từ đó, cá nhân trẻ tự hình thành các kỹ năng sống quan trọng về các nguyên tắc cơ bản cùng những đức tính như tính tự lập, sự tự tin, tính kỷ luật, tinh thần hợp tác, tình yêu thương, sự chủ động, kiểm soát bản thân và trách nhiệm với môi trường xung quanh…
Bởi sự ảnh hưởng tích cực của hoạt động thực hành và khám phá sinh động, Thực hành cuộc sống được coi là lĩnh vực giúp xây dựng nền tảng vững chắc về kiến thức và kỹ năng cho trẻ hội nhập tương lai.
Có thể nhận thấy rằng, các hoạt động của lĩnh vực Thực hành cuộc sống trong Montessori vô cùng thân thuộc và gần gũi với trẻ trong đời sống hàng ngày. Vì vậy, người lớn hoàn toàn có thể áp dụng giáo dục trẻ tại nhà theo đúng tinh thần của phương pháp giáo dục Montessori.